صلح، دمکراسی، حقوق بشر
پس از برگزاری یازدهمین دوره ی ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولت جدید، به تدریج فضای امید اجتماعی در جامعه ایرانی شکل گرفته است و روزنه هایی برای طرح گفتارهای دموکراسی، جامعه مدنی ، حقوق شهروندی و… ظهور و بروز یافته است؛ گر چه هنوز فضای امنیتی برجامعه ایرانی سیطره دارد. همزمان با تغییرات اندک گفتاری و فضای امید اجتماعی بوجود آمده برای فعالیت های مدنی، آرام آرام ما شاهد بازگشت هر چند با تردید جامعه مدنی به ایران هستیم . کنشگران مدنی با درک شرایط جدید ، درصدد سازماندهی و بازسازی مجدد جامعه مدنی و شبکه های اجتماعی هستند. چراکه جامعه مدنی و شبکه های اجتماعی در هشت سال گذشته به شدت تخریب شده اند، از اینرو کنشگران جامعه مدنی در شرایط کنونی تلاش می کنند، با فرا گیری از دانش و تجربیات گذشته، به ترمیم و بازسازی جامعه مدنی تخریب شده اقدام کنند و جامعه مدنی پویا، شاداب ، دموکراتیک و توسعه گرا را در ایران شکل دهند. اما یافته های پژوهشی انجام شده توسط مؤسسه ی کنشگران داوطلب نشان می دهد که فعالان مدنی برای ترمیم و بازسازی جامعه مدنی و شبکه های اجتماعی تخریب شده، با سیاهه ای بلند ازمسایل و چالش های جدی روبه روست، که مهمترین آن عبارتند از:
– نداشتن دانش نظری و مهارت های لازم برای فعالیتهای مدنی از سوی کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی و سلطه ی شیوه اداره ی نامطلوب بر سازمانهای جامعه مدنی
– نداشتن استراتژی و نقشه ی راه از سوی کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی برای تقویت آن جامعه و گذار ازیک جامعه مدنی ضعیف به جامعه مدنی قوی
– فقدان برنامه ای برای ترمیم وبازسازی سازمانهای جامعه مدنی وشبکه های اجتماعی تخریب شده در هشت سال گذشته
– لختی، بی انگیزگی و بی تفاوتی کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی به وقایع و مسايل جامعه ایرانی
– فقدان همبستگی و پیوستگی در بین کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی و تشدید شکافهای متقاطع و متراکم موجود در عرصه جامعه مدنی
– فقدان فرهنگ کار گروهی، و نداشتن مکانیسمهای حل و فصل اختلافات دربین کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی
– فقدان جسارت و شجاعت مدنی در بین کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی و مسلط شدن روحیه محافظه کاری بر آنان
– فربه شدن و گسترش سازمانهای شبه دولتی در عرصه جامعه مدنی بویژه در هشت سال گذشته و تلاش آنان برای تبدیل کردن جامعه مدنی به ابزار سلطه
– تعطیلی و پلمپ سازمانهای ظرفیت ساز در عرصه جامعه مدنی در هشت سال گذشته و نبود برنامه ای برای ظرفیت سازی کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی در شرایط کنونی
– بی توجهی روشنفکران و دانشگاهیان ایرانی در ترویج زندگی انجمنی و فقدان برنامه ای برای گسترش فرهنگ داوطلبی و اقدام های داوطلبانه در جامعه ایران
– لختی وبی انگیزگی شهروندان برای انجام فعالیت های مدنی
– فربه شدن و مسلط شدن دولت بهیموث گونه بر همه فضاهای مدنی، و فقدان فضاهای مدنی برای فعالیت کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی در ایران
– موانع حقوقی و قانونی برای تأسیس و فعالیت سازمانهای غیردولتی و فقدان آزادی های انجمنی برای فعالیت های مدنی
– مسلط بودن نگاه پارانویایی و پنداشتن سازمانهای جامعه مدنی به مثابه اسب تروا و ستون پنجم دشمن
– ابهام و مشخص نبودن سیاست ها و برنامه های دولت یازدهم در عرصه جامعه مدنی؛ علی رغم شعارها و برنامه های انتخاباتی
– مسلط بودن فضای هابزی برجامعه مدنی و فقدان احساس امنیت وعدم اطمینان و وجود تردید بین کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی برای انجام فعالیت های مدنی
– کاهش میزان سرمایه اجتماعی در جامعه ایرانی و اعتماد اجتماعی بین کنشگران مدنی
مسایل و مشکلات بر شمرده شده جامعه مدنی ایران نشان می دهد که اگر کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی استراتژی مدون و مشخصی برای ساختن جامعه مدنی و رویارویی با مسایل و چالش ها ی فرارو را نداشته باشند، قادر نخواهند بود که در سال های پیش رو بطور موفقیت آمیزجامعه مدنی پویا، شاداب، دموکراتیک و توسعه گرایی را در جامعه ایران بنا کنند. از اینرو موسسه کنشگران داوطلب با درک شرایط پر مخاطره ی کنونی و بنا به مسؤولیت مدنی و اخلاقی و رسالت سازمانی اش برنامه ای را برای ظرفیت سازی و توسعه ظرفیت های سازمانهای جامعه مدنی و تواناسازی محیط سیاسی – اقتصادی و اجتماعی – فرهنگی آنها در دستور کار قرار داده است.
اهداف برنامه:
– بالا بردن سطح دانش نظری و کاربردی کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی
– گسترش مهارتها و توانایی کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی
– گسترش فرهنگ سازمانی، مهارتهای رهبری، و تسهیلگری بین فعالان ورهبران سازمانهای جامعه مدنی
– گسترش زیرساخت ها و سیستم های مدیریتی و اطلاعاتی سازمان های جامعه مدنی، و توانمند سازی منابع انسانی آنان
– بالابردن مهارت و توانایی کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی در بکارگیری آی تی و شبکه های اجتماعی در پیشبرد اهداف سازمانی و کنش مدنی
– گسترش فرهنگ و سنت کار داوطلبانه
– گسترش فرهنگ مدنی ، فضاهای عمومی و گفتگوی اجتماعی بین نیروها و گروههای اجتماعی
– شناسایی تنگناها و محدودیت ها ی حقوقی و قانونی ،و تلاش برای اصلاح قوانین ناظر بر فعالیت کنشگران و سازمانهای جامعه مدنی
– کوشش برای ترمیم و بازسازی شبکه های اجتماعی تخریب شده در هشت سال گذشته ( دولت نهم و دهم) و راه های برون رفت از نهیلیسم اجتماعی