از زمان تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، مجمع عمومی سازمان ملل متحد از اعضای این سازمان و همه بخش های جامعه خواسته بود که نسبت به ترویج و آموزش این سند بنیادین اقدام کنند. در سال 1372 در کنفرانس جهانی حقوق بشر در وین بر اهمیت آموزش حقوق بشر  و انتشار اطلاعات در سطح آموزشی و عمومی مجددا تاکید شد و در بیانیه آن اعلام شد که این آموزش “برای ارتقاء و دستیابی به  روابط باثبات و مسالمت آمیز میان جوامع و برای تسریع در درک متقابل، تحمل و صلح ”  یک اقدام اساسی است(1). مجمع عمومی سازمان ملل متحد در پاسخ به تقاضای این کنفرانس جهانی، دوره زمانی 1374 تا 1383 را “دهه سازمان ملل متحد برای آموزش حقوق بشر” نامید.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در اعلامیه دهه آموزش حقوق بشر سازان ملل متحد در سال 1373، آموزش حقوق بشر را “فرآیند مستمر در تمام طول که توسط آن همه مردم در هر سطحی از توسعه یافتگی و در همه اقشار مختلف اجتماعی می آموزند که به عزت دیگران احترام بگذارند و همه ابزار و روش های  تضمین رعایت عزت انسانی”  تعریف کرد(2). مجمع عمومی تاکید کرد که مسئولیت آموزش حقوق بشر بر عهده همه ارکان جامعه؛ دولت، سازمان های غیر دولتی، انجمن های حرفه ای، و همه بخش های جامعه مدنی و همچنین افراد است.

سپس آموزش حقوق بشر در برنامه عمل دهه، بعنوان “آموزش، ترویج و تلاش های اطلاعاتی با هدف ایجاد فرهنگ جهانی حقوق بشر از طریق انتقال دانش، مهارت ها و شکل دادن به نگرش ها به سمت :

الف) تقویت رعایت حقوق بشر و آزادی های بنیادین،

ب) توسعه کامل شخصیت انسانی و درک عزت و مقام آن،

ج) کمک به درک، احترام، برابری جنسیتی و دوستی میان همه ملت ها، مردم بومی و نژادها، ملیت ها، گروه های قومی، مذهبی و زبانی،

د) قادر ساختن همه افراد برای مشارکت موثر در یک جامعه آزاد،

ه ) پیشبرد فعالیت های سازمان ملل متحد برای تامین صلح (طبق برنامه عمل دهه سازمان ملل متحد برای آموزش حقوق بشر، 1374- 1383، پاراگراف 2).

سازمان ملل متحد در دهه آموزش حقوق بشر به همه دولت های عضو سازمان ملل متحد توصیه کرد و از آن ها حمایت کرد تا  دانش حقوق بشر را هم از طریق نظام آموزش رسمی و هم آموزش عمومی و بزرگسالان در دسترس همه قرار دهند.

——

1) برنامه عمل و بیانیه وین، بخش اول، پاراگراف های 33 و 34 و بخش دوم، پاراگراف های 78 تا 82.

2) بیانیه شماره 184/49 مجمع عمومی سازمان ملل متحد، 23 سپتامبر 1994.