بیست و چهارمین کنفرانس بنیاد پژوهشهای زنان ایران با تم محوری «زن، تن و اختیار» از روز چهارم مرداد در شهر کلن آغاز شد و تا ششم مرداد ادامه پیدا کرد.
«پیکر زن و حجاب در جوامع اسلامی» و «جنسیت و هویت جنسی» عنوان دو میزگردی بود که در این کنفرانس برگزار شدند. همچنین سخنرانان در این سه روز به طرح موضوعاتی چون بازنمایی بدن زن در فیسبوک، جنسیت و انتخاب، شرم از تن و نقش مذهب و سنت، بدن زن و پاشنه آشیل جنبش زنان ایران و زندگی مجردی و رابطه آن با اختیار زنان پرداختند.
در این کنفرانس سه پژوهشگر از ایران و بیش از بیست نویسنده و پژوهشگر ایرانی و غیرایرانی در حوزه حقوق زنان به طرح یددگاهها و پژوهشهای خود پیرامون مسائل زنان پرداختند.
در این کنفرانس طبق روال هر ساله، جایزه حامد شهیدیان اعطا شد. کمیته بررسی مقالات و پژوهشهای بنیاد زنان، مقاله پژوهشی «تعامل و تبادل فمینیسم و ناسیونالیسم در ایران» از ساغر غیاثی، مدافع حقوق زنان و حقوق بشر را به عنوان برنده این جایزه معرفی کرد. غیاثی در حال حاضر در دوبلین ایرلند، در سازمان حقوق بشری «فرانت لاین دیفندرز»، فعالیت میکند.
او در بخشی از سخنان خود گفت: «افتخار میکنم به عنوان فمینیسم سکولار این فرصت را داشتهام که در هر دو جنبش زنان ایران و ایرلند ایفای نقش کنم. هر دوی این جنبشها یک تاریخ مبارزه برای آزادی، برابری، استقلال و برابری جنسیتی زنان را با خود به همراه دارند. دستاوردهای متعددی تاکنون با اراده و رشادتهای زنان و مردان به دست آمده است، اگرچه با گذشت بیش از یک قرن، زنان هنوز به عنوان افراد مستقل به رسمیت شناخته نشدهاند و همچنان در نظام مردسالار با محدودیتهای فرهنگی- اجتماعی در ساختار خانواده، سنتها، قوانین ضد زن و مذاهب در جایگاه فرودست قرار دارند.»
او در ادامه، مسائلی چون نابرابری اقتصادی، نابرابری قدرت، جنگ و تروریسم، خشونتهای جنسی و خانگی و بهرهکشیهای جنسی را از جمله مواردی دانست که در مبارزههای فمینیستی برای رفع آنان باید تلاش شود.
این فعال حقوق زنان در پایان با وجود همه مشکلات و فشارها، بر ضرورت ادامه تلاش برای رفع هرگونه تبعیض جنسیتی و قومیتی و ایجاد تغییر در جامعه تأکید کرد.
صدیقه وسمقی، پژوهشگر فقه و مبانی حقوق اسلامی و عضو سابق هیئت علمی دانشگاه تهران در این میزگرد گفت: «موضوع حجاب همواره موضوع جوامع اسلامی بوده است، در حالیکه مسئله پوشش و حجاب اسلامی مسئلهای بسیار ساده است. ما در تاریخ مسئله حجاب اسلامی را نمیبینیم و در کشور ایران به دلیل به قدرت رسیدن جمهوری اسلامی ایران، هر موضوعی در مورد پوشش یا حجاب، مسئلهای سیاسی تلقی میشود. تاریخ نشان میدهد که لباس پدیدهای تجربی است، یعنی انسان به نحوی پدیده لباس را کشف کرده و کامل کرده یا تغییرش داده است تا جایی که به یک نمادی از تمدن تبدیل شده است.»
این پژوهشگر با اشاره به اینکه اسلام از پدیده لباس، همچون سایر رفتارهای خوب مثل بهداشت یا آداب اجتماعی استقبال کرد، ادامه داد: «پوشش یکی از مضامین تشخص بود. زنان در صدر اسلام بهواسطه حجاب و پوشش تحت فشار نبودهاند و اسلام هم پوشش سر را برای زنان اجباری نکرده بوده و نکرده است. در منابع تاریخی اجباری شدن پوششی به اسم پوشش اسلامی توسط مسلمانان در کشورهایی که به آنها وارد می شدند وجود ندارد.
امروز زنان باید با هر پدیده تحمیلی و نامعقول من جمله تفسیر افراطی حجاب و پوشش مبارزه کنند، اما نقض پوشش افراطی حجاب، به معنای تأئید برهنگی نیست، چرا که برهنگی در تمام فرهنگها مذموم است، در حالیکه پوشش، پسندیده است. من به عنوان یک فرد میتوانم تصمیم بگیرم و بگویم من هر کاری بخواهم با بدنم میکنم و مشکلی هم نیست، اما وقتی به عنوان یک جریانساز میخواهم حرف بزنم و فکر کنم و مخاطبم را قانع کنم، اینجا باید حرف قانعکنندهای برای دیگران داشته باشم.»
سخنرانی شادی امین، فعال اجتماعی با یک دقیقه سکوت به یاد همه کسانی که به دلیل هویت جنسی و جنسیتیشان جانشان را از دست دادهاند، شروع شد.
شادی امین گفت: «اگر گفتمان تغییر جنسیت در ایران پیش از انقلاب وجود داشت شاید با تغییر نگاه عمومی امکان زندگی برای بسیاری از همجنسگرایان فراهم میشد.»
به گفته این فعال اجتماعی، «گفتمان غالب امروز، گفتمان بیمار/ منحرف اخلاقی است، یعنی یا باید انتخاب کنیم که بیماریم یا منحرف اخلاقی و صد البته بهتر است که باور کنی بیمار و قابل درمان هستی تا منحرف. این تحقیق بنای این دارد که شرایط انتخاب عملهای تغییر جنسیت را به نقد بکشد و در این حوزه به تولید گفتمان جدیدی بپردازد. در طول این پژوهش دریافتیم که بسیاری از کسانی که از ایران خارج میشوند انتخاب خود را مورد ارزیابی مجدد قرار میدهند و در مواردی متعدد با تغییر محل زندگی و گفتمان غالب انتخاب پیشین خود را تغییر میدهند. شرایط موجود نه تنها بسیاری را به سوی عملهای تغییر جنسیت هدایت میکنند، بلکه شرایط انجام این اعمال هم به هیچ وجه انسانی نیست. وظیفه ما این است که اطلاعات و آگاهی را به همگان برسانیم و باور داشته باشیم میتوانیم جان انسانها را نجات دهیم.»
Leave a Comment