Article
شیرین عبادی :حقوق مردم ایران در سایه مسائل هسته‌ای فراموش شد
آسیه امینی – “مذاکرات گروه ۵+۱ ، به بحث درباره مسائل هسته‌ای محدود شد و مدعیان حقوق بشر از یاد بردند که علاوه بر منافع کشورهای دیگر، مردم ایران نیز حقوق نقض شده‌ای دارند که باید در مذاکرات بین‌المللی در مورد شرایط ایران، مورد توجه قرار بگیرد.” این‌ها سخنان شیرین عبادی، وکیل ایرانی برنده نوبل صلح است، که به نتایج نشست گروه ۵+۱ در استانبول اعتراض دارد.
شیرین عبادی در گفت‌وگو با گروه سیاسی “زمانه” در این باره می‌گوید:
“مذاکرات هسته‌ای نباید روی موضوعات مربوط به نقض حقوق بشر در ایران سایه بیندازد. و جهان غرب نباید به بهانه امنیت خودش، امنیت مردم ایران را نادیده بگیرد. زیرا حقوق بشر مقوله‌ای بین‌المللی است و حمایت از آن، برای هر حکومتی که خود را پایبند به آن می‌داند، تکلیف است.
بارها چه از سوی من و چه سایر فعالان حقوق بشر عنوان شده که مذاکرات غرب و به‌ویژه گروه ۵+۱ با دولت ایران، نباید منحصر به انرژی هسته‌ای باشد. بلکه مسائل مربوط به حقوق بشر نیز باید موضوع مذاکره قرار بگیرد.
متاسفانه کشورهای ۵+۱، که اتفاقا خود را حامی حقوق بشر معرفی می‌کنند و حتا در چند اطلاعیه هم به آن اشاره کرده‌اند، پای مذاکرات جدی که به میان می‌آید، هرگز صحبتی از حقوق بشر نمی‌کنند و به این خواسته مشروع و برحق مردم ایران توجهی ندارند.”
حقوق بشر مسئله داخلی نیست
شیرین عبادی در باره این فرض، که مسائل هسته‌ای، یک خطر بالقوه بین‌المللی است اما نقض حقوق بشر در داخل کشورها رخ می‌دهد، می‌گوید:
“حقوق بشر به هیچ وجه یک مسئله داخلی نیست، بلکه فراتر از مرزهای کشورها و یک مقوله بین‌المللی‌ست.
دولت ایران هرگاه مورد مواخذه قرار می‌گیرد، دو پاسخ ازپیش‌آماده‌شده دارد؛ اول این که حقوق بشر در غرب و به‌ویژه در امریکا نیز نقض می‌شود. و البته همیشه فراموش می‌کند از چین نیز در این میان نام ببرد.
پاسخ دوم هم این است که دستگیری روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی و سرکوب آزادی بیان و فیلتر کردن سایتهای اینترنتی و سانسور و موارد نقض شده حقوق بشر، یک مسئله داخلی‌ست و ربطی به سایر کشورها ندارد. اما در پاسخ به این نوع برخورد دولت ایران باید گفت که حقوق بشر، یک مسئله داخلی نیست بلکه یک موضوع بین‌المللی‌ست.
بر همین اساس و طبق همان منطق و استدلالی که حکومت ایران حق دارد و می‌تواند در مورد نقض حقوق بشر در فلسطین و لبنان، عراق و افغانستان اعتراض کند، سایر کشورها و از جمله امریکا نیز حق دارند که به نقض حقوق بشر در ایران اعتراض کنند. “
مسئله تحریم‌ها
دو نشست برای مذاکره بین ایران و گروه ۵+۱ برگزار می‌شود که نشست اول در استانبول برگزار شد و دومی در عراق خواهد بود. شیرین عبادی درباره نشست استانبول و توافق احتمالی ایران و امریکا برای خروج از بن‌بست هسته‌ای می‌گوید:
“از محتویات نشست استانبول جز محارم سیاسی، کسی خبر ندارد. اما مقام‌های سیاسی ایران عنوان می‌کنند که مذاکرات سازنده بوده و تحریم‌ها برداشته خواهد شد. دو روز پیش از این نشست نیز خانم هیلاری کلینتون در مصاحبه‌ای عنوان کرده بود که به رژیم ایران تضمین کافی داده می‌شود و او به نتایج سودمند مذاکرات امیدوار است.
البته بعد از آنکه مقام‌های ایران ذوق‌زده عنوان کردند که تحریم‌ها برداشته خواهد شد، گروه ۵+۱ اعلام کرد که در صورتی که توافق، نهایی شود و دولت ایران جام زهر را بنوشد، باید چند ماه بگذرد، تا مشخص شود که رژیم ایران فریب‌کاری نمی‌کند. در این صورت، در ژانویه 2013 تحریم‌ها برداشته خواهد شد.
به عبارت دیگر تنها چیزی که برای کشورهای مذاکره کننده مهم بوده منافع ملی خودشان بوده و مذاکرات با بی‌اعتنایی کامل به مسائل حقوق بشر در ایران برگزار شده. به‌ویژه در مورد امریکا، با وجود اینکه خانم کلینتون و آقای اوباما به عنوان مقام‌های سیاسی امریکا بارها ادعای طرفداری از مردم ایران و حقوق بشر در ایران کرده‌اند، اما از مذاکرات و مصاحبه‌هایشان چنین برمی‌آید که کشورهای مذاکره کننده به‌ویژه امریکا تنها به فکر منافع ملی خودشان بوده‌اند و باقی همه، در حد کلام باقی مانده است.”
شیرین عبادی درباره اینکه اگر تحریم‌ها علیه ایران پایان پذیرد، چه نتیجه‌ای دربرخواهد داشت، می‌گوید:
” قطعا تحریم‌های اقتصادی به مردم ایران صدمه فراوان زده است و امیدوارم که با برداشته شدن تحریم‌ها مردم بتوانند اندکی کمر راست کنند.
اما آیا صادقانه و شرافتمندانه‌تر نبود اگر در کنار مذاکرات هسته‌ای ، به وضعیت حقوق بشر در ایران نیز توجه می‌شد؟ و علاوه بر توافق در مورد مسائل هسته‌ای ، دست‌کم همکاری دولت ایران با سازمان ملل متحد خواسته می‌شد تا اجازه سفر آقای احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر به ایران داده شود؟ “
انتظار از سفر گزارشگر حقوق بشر به ایران
با وضعیت فعلی حقوق بشر در ایران، آیا سفر گزارشگر، می‌تواند تغییر ژرفی ایجاد کند؟ شیرین عبادی در این مورد می‌گوید:
” می‌دانم که با آمدن آقای احمد شهید هم معجزه‌ای روی نخواهد داد. هم‌چنانکه وقتی دو گزارشگر قبلی حقوق بشر یعنی آقای گالین دوپول و موریس کاپیتورن نیز به ایران رفته بودند، معجزه‌ای روی نداده بود.
اما کمترین دست‌آورد این سفرها این است که اگر منجر به آزادی زندانیان سیاسی نشود، دست‌کم وضعیت آنها را بهتر خواهد کرد. امروز در زندان‌ها تقسیم‌بندی بر اساس جرایم ارتکابی صورت نگرفته، فضای مناسب و کافی، هواخوری مناسب و وسایل اولیه لازم از آب‌گرم‌کن کافی گرفته تا وسایل ضروری دیگر به قدر کافی وجود ندارد.
اگر آزادی زندانیان سیاسی مورد بحث قرار نگرفته، دست‌کم می‌شود شرایط بهتری برای آنها درخواست کرد. اما می‌بینیم که همین حداقل‌ها هم فراموش شده‌اند.”
“آیا دارند از ایران کره شمالی دیگری می‌سازند؟”
تنهابرنده ایرانی جایزه نوبل در پایان گفت‌وگویش درباره شرایط ایران در منطقه و روابط سیاسی‌ای که بر مسائل داخلی و سرکوب مردم سایه می‌اندازد، می‌گوید:
“باید نگران باشیم که از ایران کره شمالی دیگری بسازند. وقتی سفیر صلح سوریه، برای حل منازعات داخلی این کشور و برای ایجاد صلح بین آقای بشار اسد و مردم سوریه، راهی ایران می‌شود، باید نگران بود که از چه‌رو دنیای غرب دارد به قدرت نظامی ایرانف چنین مشروعیت می‌دهد؟
به چه مناسبت آقای کوفی عنان برای میانجی‌گری در مورد شرایط داخلی سوریه، راهی ایران می‌شود؟ این کار یعنی رسمیت بخشیدن به دخالت ایران در مسائل سوریه و همه خیلی راحت از کنار این مسئله گذشته‌اند.
این موضوع از کسانی که در حقوق بین‌الملل مدعی هستند، بعید است. زیرا به‌این‌ترتیب دارند قبول می‌کنند که ایران، به عنوان یک قدرت نظامی در منطقه، می‌تواند در امور سیاسی کشورهای دیگر دخالت کند. این نگرانی‌هاست که باعث می‌شود فکر کنیم آیا دارند از ایران کره شمالی دیگری می‌سازند؟”
Leave a Comment