اعتراض انجمن علمی باستان شناسی ایران به تک جنسیتی کردن رشته باستان‌‌شناسی در دانشگاهها

در پی تک جنسیتی اعلام شدن رشته باستان شناسی در دانشگاه های ایران، انجمن علمی باستانشناسی ایران در نامه ای مراتب اعتراض خود را به این تصمیم اعلام کرد. متن این نامه به شرح زیر است :

جناب آقای دکتر نادری منش
معاون محترم آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری
با سلام و احترام،
به استحضار می رساند، متأسفانه انتشار دفترچه راهنمای انتخاب رشته کارشناسی دانشگاههای کشور شایعه تک جنسیتی کردن رشته باستان شناسی در برخی از دانشگاهها را که مدتها در محافل علمی باستان شناسی مطرح بود به واقعیتی تلخ بدل نمود. اگر نخواهیم باور کنیم که این گونه مصوبات از سر عناد و غرض ورزی است، بی تردید ناآگاهی از اهمیت و جایگاه رشته باستان شناسی و برداشتی نادرست از کیفیت و اقتضائات این رشته علمی از عوامل اصلی اتخاذ چنین تصمیمات ناصوابی است. حضرتعالی به عنوان معاون شاخص ترین و علمی ترین وزارتخانه کشور که تصمیمات متخذه در آن علی الاصول می­بایست بر پایه خردورزی، کارشناسی و از پایین به بالا باشد، نیک آگاهید که اگر تصمیمی خلاف این رويه صورت گیرد بازخوردهای بسیار منفی، تنشهای اجتماعی و هزینه های معنوی زیادی را بر کشور تحمیل خواهد کرد.

حسب اطلاع واصله، دانشگاههای بوعلی سینای همدان و محقق اردبیلی بدون اطلاع و هماهنگی گروههای باستان شناسی و برداشتهای شخصی و غیر علمی از ماهیت این رشته، پذیرش دانشجوی دختر در آزمون سال جاری را منتفی اعلام کردند. قياس این رشته با رشته هایی نظیر عمران، مکانیک و… به عنوان رشته هایی سخت و مردانه ودلیل قرار دادن این امر برای تک جنسیتی کردن باستان شناسی در دانشگاههای پیش گفته، حکایت از آن دارد که مسئولان محترم ذیربط که قاعدتاً باید از برجستگان و فرهیختگان علمی در دانشگاه­ها باشند، دانش وزین باستان شناسی را با گنج یابی و کاوشهای غیرقانونی که به نیروی بدنی و افرادی فربه نیاز دارد، و باستان شناسان را با حفاران غیر مجاز اشتباه گرفته­اند که خود جای بسی تأسف است.

حضرتعالی استحضار دارید که رشته باستان شناسی یکی از جذاب ترین رشته­های حوزه علوم انسانی در سراسر دنیاست و در اکثر دانشگاههای بزرگ و مطرح جهان در سطوح عالیه تدریس می­شود. در کشور ما نیز که بهشت باستان شناسانش می­خوانند، جذابیت این رشته به اندازه­ای است که در سالهای اخیر بسیاری از دانشجویان رشته های علوم پایه و فنی بویژه خانمها برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری این رشته را بر می­گزینند. مدارک و شواهد موجود در دانشگاههای کشور که در مقاطع تحصیلات تکمیلی فعالیت دارند گواه صادقی بر این مدعاست که توفیق برخی از بانوان در این رشته به مراتب بیشتر از آقایان است. جهت مزید استحضار حضرتعالی ذکر این نکته ضروری است که در مطالعات و پژوهشهای باستان شناسی علاوه بر هوش و ذهن تحلیلگر؛ دقت، ظرافت، و بردباری از ضروریات امر است. ویژگیهای اخیر از برجسته ترین مزیتهایی است که بانوان ایرانی بیش از آقایان از آن بهره مندند. از همین رو تجربیات باستان شناسان گویای این حقیقت است که دقت و حوصله در امر کاوش، ثبت، ضبط و مستندسازی یافته­ها در هیئتهای باستان شناسی که اکثریت اعضای آن را زنان تشکیل می­دهند، به مراتب بالاتر از دیگر هیئتهاست. اهمیت این امر به ویژه در سایتهای پیش از تاریخی که از داده های فرهنگی به مراتب کمتر و ظریفتری از سایر دوره ها برخوردارند، صد چندان می­شود. کم نیستند بزرگ زنانی در خانواده باستان شناسی ایران که عاشقانه و در کمال گمنامی عمر شریف و زندگی خویش را وقف شناخت و معرفی تاریخ، فرهنگ و میراث ارزشمند این سرزمین کرده­اند. از این رو اراده­ای که بخواهد جامعه عظیم بانوان را از فراگیری دانش باستان شناسی و تلاش در این عرصه مقدس محروم سازد و از توان علمی آنان در حوزه های مختلف علمی بهره نبرد و از خرد جمعی روی گرداند، ابتر است.

جناب آقای دکتر نادری منش، در زمانه ای که مدعیان جهانی سازی می­روند تا فرهنگ وهویت ملی پیشگامان تمدن بشری را کمرنگ و ناداشته های خود را با رنگ و لعاب بر ملتها تحمیل نمایند، واکنش طبیعی نسل جوان در كشورهاي مختلف، بویژه نسل جوان ایرانی که درخشندگی فرهنگ و تمدن سرزمینش چشم جهانیان را خیره کرده است، میل و گرایش روز افزون به شناخت هرچه بیشتر پیشینه فرهنگی و تمدنی­اش می­باید ­باشد. شناخت، حفاظت و معرفی میراث گرانسگ مادی و معنوی این سرزمین که زنان ایرانی نقشی بی بدیل در خلق و ماندگاری آن داشته­اند، حق مسلم تمامی ایرانیان اعم از زنان و مردان است که از دریچه علم باستان شناسی و رشته های وابسته میسر می­شود. از این رو هرگونه تحديد و محروم سازی جنسیتی ظلم آشکاری است که عاملان آن باید در پیشگاه خداوند بزرگ، تاریخ و ملت شریف ایران پاسخگو باشند. جنابعالی بیش و بهتر از دیگران واقفید که هیچگونه مجوز قانونی و شرعی برای مبلغان و مدافعان این تفکر وجود ندارد. متأسفانه اقدام نسنجیده اخیر دستاویزی شده است برای رسانه های بيگانه مبنی بر اعمال تبعیض میان زنان و مردان در تحصیل رشته های مورد علاقه از سوی وزارت علوم ایران، که وجهۀ بین­المللی کشور را خدشه دار خواهد ساخت.

از این رو انجمن علمی باستان شناسی ايران به نمایندگی از جامعه دانشگاهی و خانواده بزرگ باستان شناسی کشور، ضمن اظهار تأسف فراوان از اتفاقات پیش آمده، به عنوان وظیفه­ی ملی و ماهیتی خود از جنابعالی انتظار دارد دستور رسیدگی عاجل به این موضوع و رفع تبعیض اعمال شده را صادر فرمایند.

در پایان ضمن آرزوی قبولی طاعات جنابعالی در ماه میهمانی خدا، از درگاه پرعظمتش خردورزی و تدبیر در تصمیم گیریها را برای مسولان و دست اندرکاران محترم امور اجرایی کشور مسئلت می نماید.

با آرزوي توفيق الهي
سید مهدی موسوی
رئیس انجمن علمی باستان شناسی
 

پیوند این مطلب در تارنمای انجمن علمی باستانشناسی ایران

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.